6 SINT JANSKERKHOF

Bij de aanleg van de parkeerplaats in 2013 werden menselijke skeletresten ontdekt. Op deze locatie zou vroeger de Sint Janskerk en het Sint Janskerkhof hebben gelegen. Het kerkhof zou in het verleden geruimd zijn. Aangezien ze toch skeletten vonden, werd besloten om een archeologische begeleiding (opgraving) uit te voeren.

Halverwege de 12e eeuw wordt er op deze locatie voor het eerst iets geschreven over een kapel gebouwd in het gehucht Lanxmeer. Deze kapel is rond 1385 vervangen door de Sint Janskerk. Dit was een katholieke kerk. Aan de oostzijde van de kerk lag het kerkhof. In 1531 werd besloten om de kerk een nieuwe toren te geven. Deze toren kwam wat verder van de kerk te staan. Doormiddel van toevoeging van muren werd de toren wel verbonden met de kerk. Aan de oostzijde van de kerk lag het kerkhof. Na de Reformatie raakte de kerk in onbruik en geleidelijk verval. Omstreeks 1800 werd de kerk tijdelijk gebruikt als paardenstal waarna rond 1821-1826 de kerk werd gesloopt.

Naast de kisten en skeletten zijn ook verschillende voorwerpen gevonden, o.a.: •Spijkers die de planken van de kisten bij elkaar hielden. •Siernagels (schroeven) die gebruikt werden om de deksel te kunnen sluiten. •Handgrepen die ervoor zorgde dat de kisten gemakkelijk gedragen konden worden (zie foto hierboven).•Knopen, Aardewerk en Dierenbotten. De dierenbotten en aardewerk was waarschijnlijk bewoningsafval dat in en op het kerkhof terecht is gekomen. Wie weet hebben de grafdelvers na hun lunch de dierenbotjes in een graf gegooid?
 

Tijdens de opgraving zijn vele begravingen gevonden. De oudste onderzochte begraving dateert uit 1275-1380 na Christus. Het is niet bekend of de begrafenis van deze persoon nog heeft plaatsgevonden in de periode van de kapel van Lanxmeer of in de periode van de Sint Janskerk. Wel is bekend dat er in de periode van de Sint Janskerk de begraafplaats grootschalig werd gebruikt. Na de sloop van de kerk werd de begraafplaats nog gebruikt. Er zijn zelfs mensen begraven direct op de funderingen van de Sint Janskerk.

Wat vind je zoal als je een begraafplaats opgraaft?
Allereerst heel veel menselijke skeletten. De skeletten lagen deels (nog) in houtenkisten. Ten tijden dat de begraafplaats in gebruik was werd men in rijen naast elkaar begraven. Wanneer er ruimte nodig was, dan werden de skeletten geruimd en kwamen de beenderen samen in een grote knekelkuil. Dit gaf ruimte om weer nieuwe mensen te
begraven. Maar door de tijd heen zijn skeletten op, over en door elkaar heen gelegd. Men wist namelijk
niet meer waar iedereen was begraven. Zo is het mogelijk dat hele oude skeletresten nog bleven liggen, zonder dat men dit wist. Op één locatie zijn er minstens 9 mensen boven op elkaar begraven (!). Het bovenste skelet hier werd gevonden op 3,82 +NAP en de laagste op 1,36 + NAP. Er waren dus 9 mensen begraven binnen 2,5 meter. Het onderzoek naar de skeletten heeft opgeleverd dat op de begraafplaats minimaal 346 individuen waren begraven. Dit waren resten van baby’s, kinderen, jongvolwassenen, volwassenen en ouderen, alle leeftijdscategorieën zijn aangetroffen. Het ging dus echt om een algemene (katholieke) begraafplaats. De skeletresten zijn na het onderzoek herbegraven op de algemene begraafplaats van Culemborg. Bron afb: Aeres Milieu projectnummer AM13299

Maar hoe zie je het grafveld nog terug op deze locatie?

Als je goed kijkt in de groenstroken, vindt je nog verschillende grafstenen terug. Deze stenen zijn teruggeplaatst om te herinneren aan het vroegere gebruik als begraafplaats.